Spotkanie z Bartoszem Gałązką w GOK w Nowym Żmigrodzie

Krośnianin Bartosz Gałązka to pedagog i etnograf - pasjonat folkloru. W swoich działaniach kieruje się przysłowiem "Cudze chwalicie, a swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie", bo zajmuje się zgłębianiem żywej i ginącej tradycji regionów południowo-wschodniej Polski. Podróżując po województwach: podkarpackim, małopolskim i lubelskim nagrywa tradycyjne pieśni śpiewane przez mieszkańców wsi i miast, gromadząc obszerny materiał do swoich publikacji, tym samym utrwala zanikający repertuar lokalnych społeczności. Ogromna jego zasługa, że zajął się tym tematem, bo dzięki temu zanikające dziedzictwo niematerialne bliskich nam regionów Polski nie zginie, a zostanie uwiecznione na kartach papieru i w albumach płytowych, i pozostanie zachowane dla przyszłych pokoleń.

Dawna obyczajowość śpiewów...
Głównym przedmiotem zainteresowania badacza są kolędy, jednak dokumentuje on również utwory należące do innych grup, np. obrzędowe śpiewy i przyśpiewki weselne, piosenki rekruckie, pieśni dziadowskie, melodie taneczne czy ballady. Propaguje kultywowanie autentycznych śpiewaczych zwyczajów, gdyż uważa, że dawny, bogaty repertuar zanika m.in. z powodu braku jego akceptacji przez środowiska, które zastępują lokalne melodie i teksty ogólnopolskimi, podawanymi przez współczesne mass media.

Bohaterowie publikacji
To niezwykle pozytywny człowiek, który w skuteczny sposób otwiera serca i umysły mieszkańców Podkarpacia. Odwiedzając kolejne miejscowości położone na południowo-wschodnich rubieżach Polski, poszukuje osób, które słyną w swoich środowiskach z zamiłowania do śpiewania starych, zapomnianych już pieśni. Spędza mnóstwo godzin z rozmówcami, bo dialog jest tu kluczem do sukcesu. Słucha i podziwia mowę i śpiew, utrwala je w nagraniach, później zawiera w kolejnych publikacjach. Najcenniejszym źródłem, skarbnicą wiedzy są dla niego starsi ludzie, zwykle skromni, a cechujący się olbrzymim bogactwem wiedzy o prawdziwych tradycjach regionalnego czy lokalnego śpiewania.

Osignięcia i publikacje
Trzykrotny stypendysta ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie kultury ludowej (2013, 2017, 2021), laureat m.in. Nagrody Zarządu Województwa Podkarpackiego za szczególne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury (2019), oraz nagrody Podkarpackiego Kuratora Oświaty (2018). Współautor koncepcji programowej Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej oraz współpracownik Centrum Kulturalnego w Przemyślu (gdzie jest cenionym jurorem przeglądów muzyki tradycyjnej). Na swoim koncie ma już mnóstwo programów badawczych, m.in. Pieśni nabożne Podkarpacia, Galicyjskie Gorzkie żale, Śpiewy tradycyjne z Szufnarowej, Etnocentrum na ścieżkach kultury tradycyjnej czy Antologia śpiewów żałobnych Podkarpacia.
Do najważniejszych publikacji Bartosza Gałązki należy seria Kolędy Podkarpacia. Do tej pory ukazały się: tom I (Podgórze I), tom II (Podgórze II), tom III (Pogranicze polsko-ruskie I). Co więcej, w ramach realizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzyka Dawna w Jarosławiu projektu MKiDN "Przy piecu i pod oknem. Zbiór kolęd Podkarpacia z tradycji żywej i ginącej" (2017-2018) pojawiły się kolejne tomy serii: tom IV (Od Leżajska, część 1), tom VI (Pogranicze polsko-ruskie II: Od Przeworska), album Kolędy Łemkowszczyzny oraz dwie płyty (Przy piecu
i pod oknem. Kolędy Podkarpacia, część 1 i 2). Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Rozwoju Wsi Szufnarowa (pow. strzyżowski) wydał także zbiór Śpiewy tradycyjne z Szufnarowej. Wybór z badań własnych (2021). Ponadto w ramach monumentalnego zadania "Przemyskie 2014", (we współpracy z jarosławskim stowarzyszeniem), przygotował pod względem merytorycznym płytę Wschód bliski. Pieśni z Przemyskiego. Jednak to tylko część dorobku folklorysty, bo do tego dochodzi m.in. seria płyt dokumentujących tradycje śpiewacze lokalnych społeczności zamieszkujących tereny południowej i południowo-wschodniej Polski (we współpracy ze Stowarzyszeniem Muzyka Dawna w Jarosławiu).

Gminna Biblioteka Publiczna planuje zreazlizować z Bartoszem Gałązką spotkanie autorskie, które odbędzie się 27 listopada 2022 roku o godzinie 16:00 w Gminnym Ośrodku Kultury w Nowym Żmigrdzie.