Juniwersytet w Jaśle. Przygody z nauką

W sali widowiskowej Jasielskiego Domu Kultury 12 czerwca mali studenci uroczyście zakończyli zajęcia 11. edycji Jasielskiego Uniwersytetu Dziecięcego, odbierając gratulacje, dyplomy i upominki od zastępcy burmistrza Miasta Jasła Elwiry Musiałowicz-Czech oraz dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle Doroty Woźnicy.

Pomimo ograniczeń związanych z pandemią COVID-19, w roku akademickim 2020/2021 udało się zrealizować wiele ciekawych i interesujących zajęć z różnych dziedzin wiedzy, zarówno w formie warsztatowej, jak i wykładów.

Pierwszy semestr rozpoczęły stacjonarne pokazy naukowe „Tlen – tajemniczy gaz, co otacza nas” w czasie których dzieci dowiedziały się czym jest powietrze, jakie gazy wchodzą w jego skład i dlaczego jest dla nas takie ważne. Wzięły również udział w szeregu eksperymentów z wykorzystaniem ciekłego azotu.

W trakcie warsztatów online „Kosmiczne podróże”, które prowadziła edukatorka Mariola Fik, dzieci poznały wiele ciekawostek na temat międzygalaktycznych podróży i spróbowały swoich sił jako konstruktorzy kosmicznych pojazdów. Z papieru, słomki, taśmy klejącej i spinacza każdy z uczestników zbudował swoją własną rakietę.

Na spotkaniu online „Ile pingwinów może zjeść niedźwiedź polarny” mali studenci wraz z biologiem i podróżnikiem – Mikołajem Golachowskim odkrywali różnice pomiędzy polarnymi rejonami Ziemi, położonymi na dwóch przeciwległych krańcach naszego globu. Dowiedzieli się jakie warunki atmosferyczne panują na tych obszarach oraz jakie zjawiska można tam zaobserwować. Polarnik zdradził wiele ciekawostek na temat życia i zwyczajów zwierząt zamieszkujących te krainy.

W ramach „Mikołajkowego show online” do wspólnej zabawy i eksperymentowania najmłodszych zaprosili: święty Mikołaj, elfy oraz bałwanek Olaf. Mali studenci przyrządzali świąteczne przekąski i wykonali kilka doświadczeń chemicznych z użyciem składników, które każdy z nas ma w swojej kuchni m.in.: z mąki ziemniaczanej, sody oczyszczonej, wody czy oleju.

O etykiecie, dobrym wychowaniu, tolerancji i wzajemnym szacunku dzieci porozmawiały z Łukaszem Walewskim – dziennikarzem, specjalistą od dyplomacji i savoir-vivre’u oraz autorem książek, który był gościem spotkania „Mali dyplomaci – czyli jak zasady pomagają nam zrozumieć świat”.

Zajęcia online „Ekologia na co dzień”, które poprowadził biolog i naukowiec Tomasz Samojlik, stały się okazją do rozważań na temat ekologii oraz wpływu człowieka na otaczający go świat. Przyrodnik opowiedział o swojej pracy naukowej, w której zajmuje się badaniem historii przyrodniczej Puszczy Białowieskiej. Zdradził, że po pracy swoje doświadczenia wykorzystuje przy rysowaniu komiksów i pisaniu książek, starając się jak najwierniej przedstawić w nich fakty i ciekawostki naukowe dotyczące przyrody i życia zwierząt.

Na warsztatach „Pieniądze wokół nas” i „Mądre zakupy”, które prowadził Łukasz Grygiel, młodzi adepci zdobywali wiedzę z zakresu edukacji finansowej. Zastanawiali się, dlaczego są nam potrzebne pieniądze oraz na co zwracać uwagę podczas zakupów lub przy wyborze usług, które nas interesują. Dowiedzieli się jak można oszczędzać, a także poznali polskie banknoty i monety.

Tajniki archeologii studenci zgłębiali na „Spotkaniu z Łowcą Tajemnic” czyli Marcinem Gostkowskim – archeologiem, historykiem i popularyzatorem nauki. Uczestnicy zajęć dowiedzieli się, że archeologia to nauka, która zajmuje się odkrywaniem przeszłości człowieka na podstawie materialnych śladów znalezionych pod powierzchnią ziemi lub na dnie zbiorników wodnych. Zapoznali się też z metodami jakimi posługują się w swojej pracy archeolodzy i historycy, próbując odtworzyć obraz życia naszych przodków sprzed setek, a nawet tysięcy lat.

Podczas warsztatów „Układ pokarmowy człowieka” prowadzonych przez biolożkę, edukatorkę i popularyzatorkę nauki Elżbietę Pogodę, dzieci dowiedziały się z jakich narządów składa się układ trawienny, jak są zbudowane i jakie funkcje pełnią w nim poszczególne organy. Najmłodsi poznali wiele ciekawostek dotyczących każdej części ciała biorącej udział w procesie trawienia.

Zajęcia „Technika z przyszłości” zainspirowane twórczością Stanisława Lema zainicjowały ciekawą rozmowę z informatykiem Tomaszem Rutaną, o tym, jak bardzo nauka i technika rozwinęły się przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Stanisław Lem w swoich książkach pisał o wynalazkach i technologiach, które w latach 50-tych XX w. były zupełnie nierzeczywiste, a dziś wiele z nich jest ogólnie dostępnych i wykorzystywanych na co dzień. Większość z nas może korzystać z komputerów czy internetu, wiele osób ma w domu tablety i smartfony oraz słucha audiobooków zamiast czytać tradycyjne książki.

Na spotkaniu „Usłyszeć ciszę i zobaczyć dźwięk” mali jaślanie odkrywali świat dźwięków. Na kilkadziesiąt minut dziecięce pokoje zamieniły się w prawdziwe laboratoria różnorodnych brzmień. Każdy z uczestników z materiałów dostępnych w swoim domu stworzył własne instrumenty muzyczne, takie jak słomko-piszczałki i aerofony. Spotkanie poprowadziła Katarzyna Ruszała – biolożka, edukatorka i popularyzatorka nauki.

Zwieńczeniem tegorocznej edycji Juniwersytetu była uroczystość wręczenia dyplomów, podczas której dzieci wraz z rodzicami wzięły udział w pokazach naukowych na żywo „Fizyka dla smyka”, przygotowanych przez Gabrielę Gajdek z Akademii Nauki z Rzeszowa.

Merytoryczny program Jasielskiego Uniwersytetu Dziecięcego w roku akademickim 2020/2021 przygotowała Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle. Podobnie jak w ubiegłych latach również podczas realizacji 11. edycji Juniwersytetu MBP wspierali młodzi wolontariusze.

Jasielski Uniwersytet Dziecięcy realizowany jest ze środków budżetu Miasta Jasła w ramach programu „Jasło Miasto Wiedzy”.